အၿမင္႕ပ်ံငွက္တို႕၏ ေတာင္ပံခတ္သံမ်ား ( ၂ )

ေလေၾကာင္းလိုင္းမ်ား၏ ၀ိေသသလကၡဏာမ်ား
အစိုးရ၏ပါ၀င္ပတ္သက္မႈ
ေလေၾကာင္းလိုင္းမ်ား၏ ထူးျခားခ်က္မွာ အစိုးရ၏ ပါ၀င္ပတ္သက္မႈ အတုိင္းအတာျမင့္မားျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။ အထူးသျဖင့္ ႏိုင္ငံတကာခရီးစဥ္မ်ားတြင္ ပိုမိုမ်ားျပားသည္။ အစုိးရပါ၀င္ပတ္သက္ရျခင္း၏ အေၾကာင္းရင္းခံမ်ားမွာ မ်ိဳးခ်စ္စိတ္ဓါတ္ကိုအေျခခံျခင္း၊ ေျပးဆြဲသည့္ ခရီးစဥ္၏ မဟာဗ်ဴဟာေၿမာက္ အေရးပါမႈ (စီးပြားေရးႏွင့္အမ်ိဳးသားလံုၿခံဳေရးရႈေထာင္႔မွေန၍) ႏွင့္ခရီးသည္မ်ား၏ ေဘးကင္းလံုၿခံဳေရးတုိ႔ အတြက္ ျဖစ္သည္။ ပထမဦးဆံုးအေၾကာင္းရင္းမွာ အစုိးရမ်ားအေနျဖင့္ သက္ဆုိင္ရာ ႏုိင္ငံ၏ အလံတင္ေလေၾကာင္းလိုင္း ( Flag Carrier ) ရွိျခင္းသည္ ႏုိင္ငံ၏ဂုဏ္သိကၡာျဖစ္သည္ဟု ခံယူၾကျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ ထို႕ၿပင္လည္း အစိုးရအဖြဲ႕အမ်ားစုအေနျဖင့္ ေလေၾကာင္းသယ္ယူပို႔ေဆာင္ ေရးသည္ ႏိုင္ငံႏွင့္စီးပြားေရးပံုမွန္လည္ပတ္ႏုိင္ေရးအတြက္ သို႔မဟုတ္ အမ်ိဳးသားလံုၿခံဳေရးအတြက္ မရွိမျဖစ္ ဟု ခံယူထားၾကသည္။ ေနာက္ဆံုးအေနျဖင့္ ေလယာဥ္တစ္စီးသည္ပင္လွ်င္ ခရီးသည္ရာႏွင့္ခ်ီ၍ သယ္ယူ ေပးႏိုင္သည္ျဖစ္ရာ ျပဳျပင္ထိန္းသိမ္းမႈအားနည္းျခင္း၊ ေဘးကင္းလံုၿခံဳေရး စံသတ္မွတ္ခ်က္မ်ား အားနည္း ျခင္း စသည္အေၾကာင္းအခ်က္မ်ားေၾကာင့္ ခရီးသည္မ်ား၏ လံုၿခံဳေရးကို ထိခိုက္ေစႏုိင္သျဖင့္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံရွိ Federal Aviation Administration ကဲ့သို႔အဖြဲ႕အစည္းမ်ားမွေနၿပီး ေလေၾကာင္းလိုင္း လုပ္ငန္းမ်ားအတြက္ ေဘးကင္းလံုၿခံဳေရးဆုိင္ရာ စံခ်ိန္စံညႊန္းမ်ား၊ မူ၀ါဒမ်ား ခ်မွတ္ေပးၿပီး ေလေၾကာင္းလိုင္းမ်ားအေနျဖင့္ လိုက္နာေဆာင္ရြက္မႈရွိမရွိ ႀကီးၾကပ္ကြပ္ကဲေပးလ်က္ရွိသည္။
ေလေၾကာင္းပို႔ေဆာင္ေရးလုပ္ငန္းတြင္ အစိုးရ၏ပါ၀င္ပတ္သက္မႈမွာ ပံုသ႑ာန္အမ်ိဳးမ်ိဳးျဖင့္ ေတြ႕ရွိႏုိင္သည္။ Open Sky Agreements ေရးထိုးထားၿပီး ယင္းအတုိင္းလိုက္နာက်င္႕သံုးေသာႏိုင္ငံမ်ားမွ လဲြ၍ ႏုိင္ငံတကာေလေၾကာင္းခရီးစဥ္မ်ားႏွင့္ ပ်ံသန္းႀကိမ္ႏႈန္းမ်ားကို မိခင္ႏိုင္ငံႏွင့္ ဆင္းသက္မည့္ႏုိင္ငံ၏ အစိုးရတို႔မွ အတည္ျပဳခ်က္ ရရွိထားရန္ လိုအပ္သည္။
ႏုိင္ငံျခားေစ်းကြက္ထဲတြင္ ေလေၾကာင္းလိုင္းတခုအေနျဖင့္ မည္သည္တို႔ကို ေဆာင္ရြက္ခြင့္ရွိသည္။ မည္သည္တို႔ကို ေဆာင္ရြက္ခြင့္မရွိျခင္းကို လြတ္လပ္စြာ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္မႈဆိုင္ရာ အမ်ိဳးအစားခြဲျခားမႈ ( Categorization of Freedoms ) က ဆံုးျဖတ္ေပးသည္။
(ဇယား 3.2 ကိုၾကည့္ပါ)

Freedom Implication

1st Freedom

ႏုိင္ငံတစ္ႏုိင္ငံ၏ ေလေၾကာင္းလုိင္းသည္ အျခားႏိုင္ငံတစ္ႏုိင္ငံအတြင္း ဆင္းသက္ျခင္း ( Landing ) မျပဳဘဲ ျဖတ္ေက်ာ္ပ်ံသန္းႏုိင္ခြင့့္

2nd Freedom

ႏုိင္ငံတစ္ႏုိင္ငံ၏ ေလေၾကာင္းလုိင္းသည္ အျခားႏိုင္ငံတခုသို႔ သြားေရာက္သည့္ခရီး စဥ္တြင္ခရီးသည္ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ရန္အတြက္ မဟုတ္ဘဲ ဆင္းသက္ခြင့္ ( ဥပမာ ျပင္ဆင္ထိန္းသိမ္းျခင္း၊ ေလယာဥ္ဆီျဖည့္ျခင္းစသည့္ ကိစၥရပ္မ်ားအတြက္ )

3rd Freedom

ႏုိင္ငံတစ္ႏုိင္ငံ၏ ေလေၾကာင္းလုိင္းသည္ ယင္းမွတ္ပံုတင္ထားေသာ ႏုိင္ငံမွာအျခား ေသာ ႏုိင္ငံတစ္ႏုိင္ငံသုိ႔ ခရီးသည္သယ္ယူပို႔ေဆာင္ခြင့္

4th Freedom

ႏုိင္ငံတစ္ႏုိင္ငံ၏ ေလေၾကာင္းလုိင္းသည္ အျခားႏုိင္ငံတစ္ႏုိင္ငံမွ ခရီးသည္အား ယင္းမွတ္ပံုတင္ထားေသာ ႏုိင္ငံသုိ႔ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ခြင့္
5th Freedom

ႏုိင္ငံတစ္ႏုိင္ငံ၏ ေလေၾကာင္းလုိင္းသည္ ယင္းမွတ္ပံုတင္ထားေသာ ႏုိင္ငံမဟုတ္ေသာ အျခားႏုိင္ငံႏွစ္ႏုိင္ငံအၾကား ခရီးသည္သယ္ယူပို႔ေဆာင္ခြင့္ (သို႔ရာတြင္ ေလယာဥ္ခရီး စဥ္သည္ မွတ္ပံုတင္ထားသည့္ ႏုိင္ငံတြင္စတင္ၿခင္းသို႕မဟုတ္ အဆံုးသတ္ျခင္း ျဖစ္ရ မည္။

6th Freedom

ႏုိင္ငံတစ္ႏုိင္ငံ၏ ေလေၾကာင္းလုိင္းသည္ အျခားႏုိင္ငံမ်ားအၾကား မွတ္ပံုတင္ထားေသာ ႏိုင္ငံမွတဆင့္ ခရီးသည္သယ္ယူပို႔ေဆာင္ခြင့္၊ 3rd Freedom ႏွင္႕ 4th Freedom ကို ေပါင္းစည္းထားျခင္းျဖစ္သည္။

7th Freedom

ႏုိင္ငံတစ္ႏုိင္ငံ၏ ေလေၾကာင္းလုိင္းသည္ မိခင္ႏုိင္ငံ၏ျပည္ပတြင္ Stand Alone Services ကို အျပည့္အ၀ ေဆာင္ရြက္ပိုင္ခြင့္ႏွင့္ အျခားႏိုင္ငံႏွစ္ႏုိင္ငံအၾကား ခရီးသည္ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ပိုင္ခြင့္

8th Freedom

ႏုိင္ငံတစ္ႏုိင္ငံ၏ ေလေၾကာင္းလုိင္းသည္ အျခားႏုိင္ငံတစ္ႏုိင္ငံ၏ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာ နယ္နမိတ္အတြင္းရွိ ေနရာႏွစ္ခုအၾကား ခရီးသည္သယ္ယူပို႔ေဆာင္ခြင့္

ေလေၾကာင္းလိုင္းမ်ားအား ေျပးဆြဲမည့္လမ္းေၾကာင္းေရြးခ်ယ္ျခင္းႏွင့္ ပ်ံသန္းႀကိမ္ေရကိုကန္႕သတ္သည္႕ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းမ်ားလည္းရွိသည္။ ၁၉၉၀ ခုႏွစ္မတုိင္မီတြင္ စကၤာပူ ေလေၾကာင္းလိုင္းအေနျဖင့္ စကၤာပူမွေန၍ Kota Kinabalu ႏွင့္ Kuching ( အေရွ႕မေလးရွားရွိ ) သို႔ ပ်ံသန္းခြင့္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ မရရွိခဲ့ပါ။ ခရီးသည္အစီးအမ်ားဆံုးၿဖစ္ေသာ ေဟာင္ေကာင္-လန္ဒန္ ( ဟိသရိုးေလဆိပ္ ) လမ္းေၾကာင္းတြင္ပ်ံသန္းေၿပးဆြဲခြင္႕ရေသာ ေလေၾကာင္းလိုင္းဟူ၍ Cathay Pacific, Brithis Airways & Virgin Atlantic ဟူ၍ေလေၾကာင္းလိုင္း ( ၃ ) ခုသာရွိခဲ့သည္။ SIA အေနျဖင့္ စကၤာပူမွ ၾသစေတးလ်သို႔ တစ္ပတ္လွ်င္ အႀကိမ္ ၈၀ခန္႔ အထိ ပ်ံသန္းေျပးဆြဲေသာ္လည္း ၾသစေတးလ်ႏိုင္ငံထဲတြင္ပင္ ခရီးစဥ္ၿပီးဆံုးခဲ့ရၿပီး အေမရိကန္ႏုိင္ငံသုိ႔ ဆက္လက္ပ်ံသန္းေျပးဆြဲခြင့္မရရွိခဲ့ပါ။ (ယင္းပ်ံသန္းခြင့္ရရွိေအာင္ ၾသစေတးလ်အစိုးရထံ အႀကိမ္ေပါင္းမ်ားစြာတင္ၿပၿပီးႀကိဳးစားခဲ့ေသာ္လည္း) Australia – United State လမ္းေၾကာင္းတြင္ Market Share ၇၅% ရွိထားၿပီး ယင္းလမ္း ေၾကာင္းမွေန၍ အၿမတ္အစြန္း ( ၄၀ % ) အထိရရွိေနေသာ Qantas မွယင္းသို႔ ပ်ံသန္းခြင့္မရရွိေစရန္ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ဆန္႕က်င္ခဲ့သည္။
ေဒသဆုိင္ရာအစိုးရမ်ားအေနျဖင့္ ႏုိင္ငံတကာရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံသူမ်ားအတြက္္ ရာႏႈန္းျပည့္ပိုင္ဆုိင္မႈ မေပးရံုသာမက ေလေၾကာင္းလိုင္းရွယ္ယာမ်ား၀ယ္ယူခြင့္ကိုပါ ကန္႔သတ္ခဲ့သည္။ သာဓကအေနျဖင့္ အေမရိကန္ႏုိင္ငံသားမဟုတ္ေသာရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံသူမ်ားအေနျဖင့္ အေမရိကန္ေလေၾကာင္းလိုင္းမ်ား၏ မဲေပးပိုင္ခြင့္ရွိေသာ ရွယ္ယာ ၂၅%ထက္ ပိုမို၍ ပိုင္ဆုိင္ခြင့္မရွိပါ။ ယင္းရာခိုင္ႏႈန္းအား ကေနဒါ တြင္ ၃၁%၊ EU တြင္ ၄၉% ဟုသတ္မွတ္ထားသည္။ အေမရိကန္အဲလိုင္း ( American Airline ) ကိုပိုင္ဆုိင္ေသာ AMR ေကာ္ပို္ေရးရွင္းအေန ျဖင့္ Canadan Airline ၏ ဘ႑ာေရးဆုိင္ရာအေထာက္အပံ့ကုိ အၿပည္႕အ၀ ေပးရေသာ္လည္း ကေနဒါ၏ Foreign Ownership Law ကို ခ်ိဳးေဖာက္သျဖင့္ Quebec တရားရုံးမွ ျပန္လည္ေရာင္းခ်ပိုင္ခြင့္ မရွိဟု သတ္မွတ္ခဲ့သည္။
ထို႔ျပင္ ေလေၾကာင္းလိုင္းတစ္လိုင္း၏ ေျမျပင္ဆင္းသက္ခြင့္ ( Landing Right ) ႏွင့္အျခားအခြင့္အေရးမ်ားသည္ မည္သည့္ေလေၾကာင္းလိုင္းျဖစ္သည္ဆိုျခင္းထက္ ေလေၾကာင္းလိုင္းကို ပိုင္ဆိုင္သည့္ ႏုိင္ငံအေပၚတြင္ အဓိကမူတည္သည္။ ယင္းအခ်က္ေပၚတြင္ အေျခခံၿပီးမွသာ ေ၀ဟင္ပိုင္နက္္ အသံုးျပဳခြင့္ႏွင့္ Acquisition မ်ား သတ္မွတ္ျခင္းျဖစ္သည္။ ဥပမာအားျဖင့္ တုိင္းျပည္ ( A ) သည္ တုိင္းျပည္ ( B )မွ ေလေၾကာင္းလိုင္းကို၀ယ္ယူလိုက္မည္ဆိုပါကတုိင္းျပည္ ( B )မွေလေၾကာင္းလိုင္း၏ Landing rights ကို ပိုင္ဆုိင္သည့္ ႏိုင္ငံေၿပာင္းလဲျခင္းေၾကာင့္ ဆံုးရံႈးသြားမည္ျဖစ္သည္။ ယင္းကဲ့သုိ႔ေသာ အေျခအေနသည္ ဤလုပ္ငန္း၏ over-capacity ျဖစ္ေနမွဳႏွင့္ ပို္မိုေကာင္းမြန္ေသာ Yield Level တစ္ခုေရာက္ေစရန္အတြက္ လိုအပ္ခ်က္ျဖစ္ေသာ ဤေလေၾကာင္းလိုင္း Industry ၏ ေပါင္းစည္းျခင္း ( Consolidation )ႏွင့္ Ralionalization မ်ားအေပၚ ကန္႔သတ္မႈမ်ား ျဖစ္ေပၚေစသည္။ ယင္းကဲ့သုိ႔ေသာ ကန္႔သတ္ခ်က္မ်ားေၾကာင့္လည္း ေစ်းကြက္ထိုးေဖာက္ေရးႏွင့္ လုပ္ငန္းႀကီးထြားလာေရးတို႔အတြက္ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ေရးနည္းမ်ိဳးစံုကို အသံုးခ်ရန္ျဖစ္ေပၚလာခဲ့သည္။
အတိတ္ကာလမ်ားက အစိုးရမ်ားသည္ အရံႈးေပၚေနေသာ ေလေၾကာင္းလိုင္းမ်ားကို အေထာက္ အပံ့မ်ားေပးၿပီး ၀င္ေရာက္စြက္ဖက္ခဲ့ၾကသည္။ ယင္းသို႔အစိုးရ၏ ပံ့ပိုးကူညီမႈမ်ားတြင္ ဥေရာပတြင္ ေလေၾကာင္းလိုင္း (၈)လိုင္းအတြက္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ဖူးၿပီး ၁၉၉၀ ခုႏွစ္တြင္ ေပးအပ္ခဲ့ေသာ အကူအညီ ပမာဏသည္ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၁.၅၁၁ ဘီလီယံအထိရွိခဲ့သည္။
မင္းေခါင္ ( EMPA – 8 )