စီမံခန္႔ခြဲမႈ ေခတ္သစ္ ( ၄ )

Controlling (  ထိန္းခ်ဳပ္ၿခင္း ))

          စီမံခန္႕ခြဲမွဳ၏ စတုတၳေၿမာက္တာ၀န္မွာ Controlling ( ထိန္းခ်ဳပ္ၿခင္း ) ၿဖစ္သည္။ Controlling ( ထိန္းခ်ဳပ္ၿခင္း)ဆိုသည္မွာ၀န္ထမ္းမ်ား၏လုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ားအားေစာင္႕ၾကပ္ၾကည္႔ရွဳၿခင္း၊ အဖြဲ႕အစည္း အေနၿဖင္႕ မိိမိ၏ဦးတည္ရည္မွန္းခ်က္ဆီသို႕ဆက္လက္ဦးတည္ေနၿခင္းရွိမရွိ သံုးသပ္ၿခင္းႏွင္႕ လိုအပ္သလို တည္႕မတ္ေပးၿခင္းၿဖစ္သည္။ မ်ားမၾကာမီကာလမ်ားက Top Down Approach ေခၚအထက္မွေအာက္သို႕  အမိန္႕ေပးေစခိုင္းေသာစနစ္အား အသံုးၿပဳၿခင္းနည္းပါးလာၿပီး ၀န္ထမ္းမ်ားအားေလ႕က်င္႕သင္ၾကားေပးၿပီး ကိုယ္တို္င္တာ၀န္ယူေစေသာစနစ္ ေရပန္းစားလာခဲ႕သည္။ သို႕ရာတြင္ အၿပီးသတ္အဆံုးအၿဖတ္မွာမူ မန္ ေန ဂ်ာမ်ား၏ တာ၀န္သာၿဖစ္သည္။

          ကမၻာေပၚတြင္ လူအေလးစားခံရဆံုးကုမၸဏီတစ္ခုၿဖစ္သည္႕ တိုယိုတာသည္ မန္ေနဂ်ာမ်ား၏ ထိန္း ခ်ဳပ္ႏိုင္စြမ္းအားနည္းပါးခဲ႕ခ်ိန္တြင္ လံုၿခံဳစိတ္ခ်ေရးႏွင္႕ ၿပည္႕သူ႕ဆက္ဆံေရးကိစၥရပ္မ်ားတြင္ ေၿခာက္အိပ္ မက္ႏွင္႕ၾကံဳေတြ႕ခဲ႕ရသည္။ Gas Pedal မ်ား၏ခ်ိဳ႕ယြင္းခ်က္၊ ႏွစ္မ်ိဳးစပ္ကားမ်ား၏ ဘရိတ္ဖမ္းစနစ္ ခ်ိဳ႕ယြင္း ခ်က္အၿပင္ အၿခားေသာအရည္အေသြးထိန္းခ်ဳပ္ေရးဆိုင္ရာအားနည္းခ်က္မ်ားေၾကာင္႕ လူေပါင္းမ်ားစြာ ေသဆံုးခဲ႕ရၿပီး  ေမာ္ေတာ္ယာဥ္ေပါင္း ( ၉ ) သန္းေက်ာ္ကိုၿပန္လည္သိမ္းယူခဲ႕ရသည္။ ဘ႑ာေရးစနစ္၏ ၿပသနာမ်ားတြင္လည္း ထိန္းခ်ဳပ္ကြပ္ကဲမွဳအားနည္းၿခင္းသည္ အေၾကာင္းရင္းတစ္ရပ္ၿဖစ္သည္။ Bear Stearns တြင္ ၀န္ထမ္းတစ္ဦးအေနၿဖင္႕ ပိုက္ဆံရွာေပးေနႏုိင္သမွ် ကာလပတ္လံုး ထိပ္ပို္င္းမန္ေနဂ်ာမ်ား အေနၿဖင္႕ ၀င္ေရာက္ထိန္းခ်ဳပ္ၿခင္းမရွိသေလာက္နည္းပါးၿပီး ဆံုးရွဳံးႏိုင္ေၿခမ်ားမ်ားၿပားလာကာ ဂုဏ္သိကၡာ ဆံုးရွဳံးေစႏိုင္သည္႕အေနအထားသို႕ပါ ဦးတည္ေစသည္။ တမူကြဲၿပားၿခားနားစြာ JP Morgan မွအၾကီးတန္း မန္ေနဂ်ာမ်ားသည္  ဆံုးရွံဳးနစ္နာႏို္င္ေၿခမ်ားကို အာရုံစူးစိုက္လုပ္ေဆာင္လ်က္ရွိသည္။ JP Morgan ၏ စီအီး အိုၿဖစ္သူ  Jamie Dimon က စီးပြားေရးသည္ ပင္ကိုယ္ကပင္ဆံုးရွဳံးနစ္္္နာႏိုင္ေၿခမ်ားၿပားေသာအရာၿဖစ္ သည္ဟုဆိုခဲ႕သည္။ သို႕ရာတြင္ယင္းဆံုးရွံဳးနစ္နာႏုိင္ေၿခကိုပင္ Client မ်ား၏အက်ိဳးစီးပြားကို ဦးထိပ္ထားၿပီး ရယူေဆာင္ရြက္ရမည္ဟုလည္းဆိုခဲ႕သည္။

အဖြဲ႕အစည္း၏လုပ္ငန္းစြမ္းေဆာင္္ရည္

စီမံခန္႕ခြဲၿခင္းအားအဓိပၸါယ္ဖြင္႕ဆိုခ်က္တြင္ ဒုတိယပိုင္းသည္ အဖြဲ႕အစည္း၏ရည္မွန္းခ်က္ပန္းတိုင္အား ထိ

ေရာက္အက်ိဳးရွိစြာ ေရာက္ရွိ၊ ရရွိေအာင္ ေဆာင္ရြက္ၿခင္းဟူ၍ၿဖစ္သည္။ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားသည္  အေရးၾကီး သၿဖင္႕ စီမံခန္႕ခြဲၿခင္းသည္လည္း အေရးၾကီးေပသည္။ စက္မွဳဖြံ႕ၿဖိဳးေသာ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းမ်ားတြင္နည္း ပ ညာမ်ားရွဳပ္ေထြးမ်ားၿပားလွသၿဖင္႕ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားအေနၿဖင္႕ လူတစ္ဦးတစ္ေယာက္တည္းမစြမ္းေဆာင္ ႏိုင္ေသာကိစၥရပ္မ်ားအတြက္ အသိဥာဏ္ပညာမ်ား၊ လူသားအရင္းအၿမစ္ႏွင္႕ ကုန္ၾကမ္းမ်ားကိုတြဲဲဖက္အ သံုးၿပဳလ်က္ရွိသည္။  အဖြဲ႕အစည္းမ်ားမရွိပဲ လူသားမ်ားအေနၿဖင္႕နည္းပညာရပ္ကုိအသံုးၿပဳ၍ ကမၻာတ၀ွမ္း လံုးရွိ မည္္သည္႕ေနရာသို႕မဆို သတင္းအခ်က္အလက္မ်ားၿဖန္႕ေ၀ရန္၊ ဆည္ၾကီးမ်ား၊ ႏ်ဴကလီးယား စက္ရုံ မ်ားမွလွ်ပ္စစ္စြမ္းအားမ်ားထုတ္ယူရန္၊ အခ်ိန္ေနရာမေရြး ေဖ်ာ္ေၿဖေရးအတြက္ ရယူသံုးစြဲႏုိင္သည္႕ သီခ်င္း မ်ား၊ ဗီဒီယိုမ်ား၊ ဂိမ္းမ်ား ေပၚေပါက္လာရန္ မၿဖစ္ႏုိင္ပါ။ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားသည္ က်ြႏု္ပ္တို႕၏လူ႕အဖဲြ႕အ စည္းအတြင္း တစ္စတစ္စထိုးေဖာက္၀င္ေရာက္ေနရာယူလ်က္ရွိၿပီး မန္ေနဂ်ာမ်ားအေနၿဖင္႕  ရင္းၿမစ္မ်ား အား အဖြဲ႕အစည္း၏ဦးတည္ရည္မွန္းခ်က္ကိုရရွိႏိုင္ရန္အတြက္ ဥာဏ္ပညာၾကီးစြာၿဖင္႕အသံုးၿပဳသြားႏုိင္ရန္ လိုအပ္လာသည္။ .

အဖြဲ႕အစည္းဟုဆိုရာတြင္ ဦးတည္ရည္မွန္းခ်က္တစ္ခုရွိၿပီး စနစ္တက်စုဖြဲ႕ထားေသာ လူမွဳအဖဲြ႕ အ စည္းတစ္ခုကိုဆိုလိုၿခင္းၿဖစ္သည္။ လူမွဳအဖြဲ႕အစည္းဆိုသည္မွာ လူႏွစ္ဦးသို႕မဟုတ္ ႏွစ္ဦးထက္ပိုမိုပါ၀င္ဖြဲ႕ စည္းထားၿခင္းၿဖစ္သည္။ ဦးတည္ရည္မွန္းခ်က္ရွိသည္ဆိုၿခင္းမွာ ရလာဒ္တစ္ခုကိုရရွိေစရန္သတ္မွတ္ထား ၿခင္းၿဖစ္သည္ ( ဥပမာအားၿဖင္႕ ေ၀ါလ္မတ္တြင္ အၿမတ္ရရွိရန္၊  AFL CIO တြင္အဖြဲ႕၀င္မ်ား လစာပိုမိုရရွိ ရန္၊ United Methodist Church တြင္ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာခြန္အားမ်ားၿဖည္႕ေပးရန္စသည္ၿဖင္႕ )။ စနစ္တက်စု ဖြဲ႕ထားသည္ဆိုရာတြင္ ေဆာင္ရြက္ရမည္႕လုပ္ငန္းေဆာင္တာမ်ားအား ခြဲေ၀သတ္မွတ္ၿပီး အဖြဲ႕အစည္း တြင္ပါ၀င္သူအားလံုးအတြက္ လုပ္ငန္းစြမ္းေဆာင္ရည္ ( Efficiency ) တုိင္းတာရန္အတြက္တာ၀န္မ်ား ခဲြ ၿခားသတ္မွတ္ေပးၿခင္းၿဖစ္သည္။ ယင္းအဓိပါၸယ္ဖြင္႕ဆိုခ်က္သည္ အက်ိဳးအၿမတ္ကိုဦးတည္ေသာ သို႕မ ဟုတ္ အက်ိဳးအၿမတ္ကိုဦးမတည္ေသာ အဖြဲ႕အစည္းအားလံုးႏွင္႕သက္ဆိုင္သည္။ အေသးစား၊ အက်ိဳးအ ၿမတ္မယူေသာအဖဲြ႕အစည္းမ်ားသည္ အၾကီးစားေကာ္ပိုေရးရွင္းၾကီးမ်ားထက္ပိုမိုမ်ားၿပားၿပီး လူ႕အဖဲြဲ႕အ စည္းအတြက္ အေရးၾကီးသည္႕အခန္းက႑တြင္ရွိေနသည္။

စီမံခန္႕ခြဲၿခင္း၏အဓိပၸါယ္ဖြင္႕ဆိုခ်က္အရ မန္ေနဂ်ာတစ္ဦး၏တာ၀န္မွာ အဖြဲ႕အစည္း၏ရည္မွန္းခ်က္ ပန္းတိုင္အား ထိေရာက္အက်ိဳးရွိစြာ ေရာက္ရွိ၊ ရရွိေအာင္ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ရန္အတြက္ ရင္းၿမစ္မ်ားအား စနစ္ က်နစြာ ခြဲေ၀သံုးစြဲသြားႏို္င္ေအာင္ေဆာင္ရြက္သြားရန္ၿဖစ္သည္။ အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခု၏ ထိေရာက္စြာေဆာင္ ရြက္ႏိုင္စြမ္း ( Effectiveness ) ဆိုသည္မွာ အဖြဲ႕အစည္းအေနၿဖင္႕ သတ္မွတ္ထားေသာရည္မွန္းခ်က္ပန္း တိုင္ကို ရရွိေအာင္ေဆာင္ရြက္ႏိုင္စြမ္း သို႕မဟုတ္မိမိဆႏၵရွိေသာအရာကို ရရွိေအာင္ေဆာင္ရြက္ႏုိင္စြမ္း ကိုဆိုလိုသည္။  စြမ္းေဆာင္ရည္ေကာင္းမြန္ၿခင္း ( Efficiency ) ဆိုသည္မွာ အဖြဲ႕အစည္းအေနၿဖင္႕ ရည္ မွန္းခ်က္ပန္းတုိင္ ေရာက္ရွိေအာင္အသံုးၿပဳလိုက္ရေသာ ရင္းၿမစ္ပမာဏကိုဆိုလိုသည္။ ရင္းၿမစ္ (လိုအပ္ ေသာ ရလာဒ္တစ္ခုရရွိေအာင္ အသံုးၿပဳရေသာ ကုန္ၾကမ္း၊ ေငြေၾကး၊ လူအင္အား ) အနည္းဆံုးသံုးၿပီး လုပ္ ငန္းၿပီးစီးေအာင္ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ၿခင္းသည္ စြမ္းေဆာင္ရည္ေကာင္းမြန္ၿခင္းၿဖစ္သည္။ အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခု တြင္ ထိေရာက္စြာေဆာင္ရြက္ႏိုင္စြမ္းႏွင္႕ စြမ္းေဆာင္ရည္ေကာင္းမြန္ၿခင္း (Efficiency ) ႏွစ္ခုလံုးၿမင္႕မား ေနႏုိုင္သည္။ ဥပမာအားၿဖင္႕ Target လက္လီဆိုင္မ်ားမွမန္ေနဂ်ာမ်ားသည္ ကုမၸဏီ၏အရည္အေသြးႏွင္႕ ေဖာက္သည္ေက်နပ္မွဳ ဦးတည္ခ်က္ကိုၿဖည္႕ဆည္းႏိုင္သည္႕တခ်ိန္တည္းမွာပင္  စြမ္းေဆာင္္ရည္ပိုမို ေကာင္းမြန္လာေအာင္ စဥ္ဆက္မၿပတ္ၾကိဳးစားေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိသည္။

မန္ေနဂ်ာမ်ားအေနၿဖင္႕ စြမ္းေဆာင္ရည္ေကာင္းမြန္မွဳရရွိေစရန္အတြက္ကုန္က်စရိတ္ကို အာရုံစိုက္ စဥ္းစားေလ႕ရွိေသာ္လည္းကုန္က်စရိတ္ၿဖတ္ေတာက္ၿခင္းအားၿဖင္႕ အဖြဲ႕အစည္း၏ထိေရာက္စြာေဆာင္ရြက္ ႏိုင္စြမ္းကိုထိခိုက္ေစႏိုင္သည္။ မန္ေနဂ်ာမ်ား၏အႏၱိမလုပ္ငန္းတာ၀န္မွာ အဖြဲ႕အစည္း၏ရင္းၿမစ္မ်ားအားအ သံုးၿပဳ၍  အဖြဲ႕အစည္း၏ရည္မွန္းခ်က္ပန္းတိုင္အား ထိေရာက္အက်ိဳးရွိစြာ ေရာက္ရွိ၊ ရရွိေအာင္ ေဆာင္ရြက္ ၿခင္းၿဖစ္သည္႕လုပ္ငန္းစြမ္းေဆာင္ရည္ ( Efficiency ) ၿမင္႕မားေစရန္ၿဖစ္သည္။ ေတးသီခ်င္းကုမၸဏီ ၿဖစ္ ေသာ EMI အားေလ႕လာၾကည္႕မည္ဆိုပါက အေရာင္းပမာဏနည္းပါးသည႔္အခါတြင္ မန္ေနဂ်ာမ်ား အေန ၿဖင္႕မလိုအပ္ေသာကုန္က်စရိတ္မ်ားအား ၿဖတ္ေတာက္ၿပီး လုပ္ငန္းလည္ပတ္မွဳ၀င္ေငြတိုးၿမွင္႕ေစၿခင္းၿဖင္႕ ဘ႑ာေရးအရစြမ္းေဆာင္ရည္ေကာင္းမြန္မွဳအေပၚတြင္ အာရုံစူးစိုက္ေစသည္။ သို႕ရာတြင္ယင္း စြမ္းေဆာင္ရည္ေကာင္းမြန္ေစမွဳသည္ သီခ်င္းသြင္းရန္အတြက္အေရးၾကီးအခန္းက႑တြင္ရွိေသာ အႏုပ ညာရွင္အသစ္မ်ားကို ေခၚယူစုေဆာင္းႏုိင္စြမ္းကိုပ်က္ စီးေစၿပီး ကုမၸဏီ၏နာမည္ေကာင္းကုိပါထိခိုက္ေစႏိုင္ သည္။ ထိုအခါတြင္ ကုမၸဏီ၏စြမ္းေဆာင္ရည္(Efficiency ) ကိုၿပန္လည္ထိခိုက္ေစသည္။ ထို႕ေၾကာင္႕မန္ ေနဂ်ာမ်ားအေနၿဖင္႕ လုပ္ငန္းစြမ္းေဆာင္ရည္ (Efficiency ) ႏွင္႕ ထိေရာက္စြာေဆာင္ရြက္ႏုိ္င္စြမ္း ( Effectiveness ) ႏွစ္ခုမွ်တမွဳရွိေစရန္ ၿပန္လည္ခ်ိန္ညွိႏို္င္ရန္ ရုန္းကန္ခဲ႕ၾကရသည္။ 

စီမံခန္႕ခြဲမွဳဆိုင္ရာက်ြမ္းက်င္မွဳမ်ား ( Management Skills )

          မန္ေနဂ်ာတစ္ဦး၏ လုပ္ငန္းတာ၀န္မ်ားမွာ ရွဳပ္ေထြးၿပီး မ်ားၿပားလွသၿဖင္႕ က်ြမ္းက်င္မွဳေၿမာက္မ်ား စြာလိုအပ္သည္။ အခ်ိဳ႕ေသာစီမံခန္႕ခြဲမွဳသီအိုရီမ်ားတြင္ က်ြမ္းက်င္မွွွွဳမ်ားအားစာရင္းရွည္ၾကီးၿဖင္႕ေဖာ္ၿပထား မည္ၿဖစ္ေသာ္လည္း ဌာနတစ္ခုသို႕မဟုတ္အဖဲြ႕အစည္းတစ္ခုအားစီမံအုပ္ခ်ဳပ္ရန္အတြက္ အဓိကလိုအပ္ ေသာ က်ြမ္းက်င္မွဳမ်ားကို ( ၁ ) ၿခံဳငုံသံုးသပ္ႏုိင္စြမ္း Conceptual Skill ( ၂ ) လူသားဆန္ေသာက်ြမ္းက်င္မွဳ Human Skill  ( ၃ ) ပညာရပ္ဆိုင္ရာက်ြမ္းက်င္မွဳ Technical Skill ဟူ၍အုပ္စု ( ၃ ) စုခြဲၿခားႏိုင္သည္။ ပံု    ( ၁.၃ ) တြင္ေဖာ္ၿပထားသကဲ႕သို႕ပင္ မန္ေနဂ်ာတစ္ဦးအေနၿဖင္႕ အဖြဲ႕အစည္း၏ ရာထူးဘံုအဆင္႕          (  Hierarchy ) အေပၚပိုင္းသို႕အဆင္႕ဆင္႕တက္လွမ္းလာသည္ႏွင္႕အမွွ် လိုအပ္ေသာက်ြမ္းက်င္မွဳပံုစံသည္ လည္း ေၿပာင္းလဲလာသည္။ မတူညီေသာဘံုအဆင္႕အလိုက္ရွိ မန္္ေနဂ်ာမ်ား၏လိုအပ္ေသာ က်ြမ္းက်င္မွဳ မ်ား မတူညီေသာ္လည္း မန္ေနဂ်ာမ်ားအေနၿဖင္႕ လုပ္ငန္းေအာင္ၿမင္စြာေဆာင္ရြက္ႏုိင္ရန္အတြက္ ယင္း အုပ္စု ( ၃ ) စုတြင္ပါ၀င္ေသာက်ြမ္းက်င္မွဳမ်ားအတိုင္းအတာတစ္ခုအထိၿပည္႕စံုေနရန္ လိုအပ္သည္။

ပံု ( ၁.၃ ) စီမံခန္႕ခြဲမွဳႏွင္႕ ၿခံဳငုံသံုးသပ္ႏုိင္စြမ္း ( Conceptual Skill ) ၊ လူသားဆန္ေသာက်ြမ္းက်င္မွဳ ( Human Skill ) ၊ ပညာရပ္ဆိုင္ရာက်ြမ္းက်င္မွဳ ( Technical Skill ) ဆက္ႏြယ္ခ်က္